Crna Gora, od samog prelaska granice, ne prestaje da nas oduševljava. Prvenstveno svojom prirodom koja oduzima dah, a kasnije kako prolazimo kilometre i svojom kulturno-istorijskom baštinom. Površine svega 13 812km², što je čini manjom od Pekinga. U svega par kilometara smene se hladna planinska klima i topla primorska, pa nije redak slučaj da u maju možemo sresti prve kupače na plaži, a okrenuvši pogled na drugu stranu možemo videti snežne vrhove Rumije. Na toj površini poseduje 5 nacionalnih parkova, najveću kriptodepresiju u Evropi, i jedno od najvećih jezera – Skadarsko jezero, kanjon Tare je pod zaštitom UNESCO-a i proglašen je za jedno od 25 najznačajnijih prirodnih znamenitosti, Boka Kotorska je uvršćena u 30 najlepših svetskih zaliva od strane međunarodne asocijacije, Crna Gora stanište je mnogih ugroženih vrsta, i vlasnica brojnih spektakularnih arhitektonskih zdanja(most na Tari, Manastiri Morača i Ostrog, stari grad u Kotoru…)

Planinski venci, koji se prosežu sa leve i desne strane duž puta, kao da simbolišu hodnik koji nas uvodi u galeriju slikovitih okruženja. Sam ulazak u kanjon Morače, po malo izazivajući strah i divljenje, nikoga ne ostavlja ravnodušnim.

I taman kada pomislimo da po ovim predelima ljudska noga nije ni kročila, sa leve strane, skoro neprimetan i potpuno stopljen sa prirodnim okruženjem, možemo ugledati most pruge Beograd-Bar.

Spuštajući se strmoglavim liticama, par kilometara iza Kolašina, i najkišovitijeg mesta u Evropi(Crkvine), sa leve strane nailazi se na odmorište u prijatnom i mirnom okruženju, koje odiše gostoprimstvom. Baš tu na prirodnoj zaravni, davne 1252. godine, sagrađen je Manastir Morača, od strane Nemanjinog unuka, Stefana Vukanovića. Možda je baš ovaj predeo zaslužan za očuvanje dela fresaka koje datiraju još iz XIII veka. Iako je jednom paljen, i više puta pustošen, sačuvao je svoj prvobitni oblik, i kompletno je renoviran 1935. godine.

Spuštajući se sa „gorskih“ predela rame uz rame sa Moračom, u njenoj dolini nailazimo na Podgoricu, glavni i najveći grad Crne Gore. Pored Morače, Podgoricu okružuju još 4 reke: Ribnica, Zeta, Cijevna i Sitnica. Zetski okrug se zbog ovakvih okolnosti smatra jednim od najplodnijih područija na Balkanu, a doprinos koji daje može se porediti sa Vojvodinom u Srbiji. Iako broji neštno manje od 200 000 stanovnika, Podgorica predstavlja važan regionalni centar, koji beleži konstantan privredni uspon.

Podgorica za sve nas turiste, predstavlja i raskrsnicu. Na one koji će letovati u Baru i Sutomoru, Budvi i Petrovcu ili u Boki Kotorskoj.

Retki su oni koji u detinjstvu, sanjivim očima ugledavši prostranstvo Skadarskog jezera u ranim jutarnjim satima, nisu uzviknuli „hej, vidi more!“. Što i ne čudi, jer je površine 370km², i najveće je na Balkanu. Takođe, predstavlja i najveću kriptodepresiju u Evropi. Na njemu stalno boravi preko 250 različitih vrsta ptica, pa je 1983. godine proglašeno za nacionalni park. Arheološka nalazišta, manastirski kompleksi i utvrđenja, razbacani u širokoj lepezi u basenu Skadarskog jezera, govore da je još u XIV i XV veku ovo područje bilo značajno kulturno središte.

Posebnu lepotu ovog područja daju stara ribarska naselja, sa svojom specifičnom arhitekturom.

U koliko se zaputimo ka Boki, moramo proći preko Cetinja. Zbog svoje autentične arhitekture i velikog broja istorijskih građevina, relikvija, manastira, crkvi i muzeja, ovaj grad je dobio naziv „grad-muzej“.

Cetinje je posljednjih pet vekova kulturno i obrazovno sedište Crne Gore, pa tako baštini ogromno književno, muzejsko i arhivsko blago, koje se većinom čuva kroz pet republičkih institucija: Narodni muzej Crne Gore, Arhiv Crne Gore, Centralna narodna biblioteka „Đurđe Crnojević“, Kraljevsko crnogorsko narodno pozorište „Zetski dom“, te Republički zavod za zaštitu spomenika kulture. Tri velike hrišćanske relikvije nalaze se na Cetinju. To su: ruka svetog Jovana Krstitelja, čestica Časnog Krsta Gospodnjeg i ikona Presvete Bogorodice Filermose.

Međutim, Cetinje nije samo poznato po svojim građevinama i istorijskim spomenicima, već svojoj vekovima dugoj štamšparskoj tradiciji, bogatim bibliotekama, kao i po svojim umetnicima – ovaj grad je za svog postojanja izrodio i ugostio značajan broj književnika i slikara. Crnojevići su osnovali prvu štampariju (1493—1496). Prvo štampano djelo bilo je Oktoih. Kasnije je i sam Njegoš osnovao svoju štampariju (1833—1852), u kojoj su objavljene njegove prve pesme.

Bez obzira na koju stranu smo krenuli, da li put Boke ili put Bara, susret sa Jadranom nikoga ne ostavlja ravnodušnim.

Žureći da se osvežimo od toplih dana i godišnjeg napornog rada, put će nas prvenstveno navesti na plažu. Crna Gora poseduje 52km plaža, prilagođenih za turiste. I puno više za one avanturističkog duha…